Transformacja regionów górniczych

Regiony w Europie, w których wydobywa się węgiel kamienny i brunatny, stoją przed bezprecedensowymi wyzwaniami społecznymi i ekonomicznymi w związku z transformacją Europy w kierunku gospodarki zeroemisyjnej.

To proces zmiany rodzaju gospodarki z wysokoemisyjnej na zeroemisyjną ze szczególnym uwzględnieniem dobrostanu lokalnej ludności pod względem ciągłości zatrudnienia i środowiska w którym żyją. Polega ona na stworzeniu alternatywnych gałęzi gospodarki i zapewnieniu miejsc pracy osobom, które je stracą w wyniku stopniowego zamykania przedsiębiorstw takich jak kopalnie czy elektrownie. Musi ona przebiegać:

zgodnie z zaplanowanym wcześniej harmonogramem,
z udziałem społeczności, której ona dotyczy.

Jednym z jej filarów Fundusz Sprawiedliwej Transformacji który wskazuje listę działań ktre mogą być z niego finansowane (art.4):

inwestycje produkcyjne w MŚP, w tym przedsiębiorstwa typu start-up, prowadzące do dywersyfikacji gospodarczej i restrukturyzacji ekonomicznej;
inwestycje w tworzenie nowych przedsiębiorstw, w tym poprzez inkubatory przedsiębiorczości i usługi konsultingowe;
inwestycje w działania badawcze i innowacyjne oraz wspieranie transferu zaawansowanych technologii;
inwestycje we wdrażanie technologii i infrastruktur zapewniających przystępną cenowo czystą energię, w redukcję emisji gazów cieplarnianych, efektywność energetyczną i energię ze źródeł odnawialnych;
inwestycje w cyfryzację i łączność cyfrową;
inwestycje w regenerację, dekontaminację i renaturalizację terenów oraz projekty zmieniające ich przeznaczenie;
inwestycje we wzmacnianie gospodarki o obiegu zamkniętym w tym poprzez zapobieganie powstawaniu odpadów i ograniczanie ich ilości, efektywne gospodarowanie zasobami, ponowne wykorzystywanie, naprawy oraz recykling;
podnoszenie i zmiana kwalifikacji pracowników;
pomoc w poszukiwaniu pracy dla osób poszukujących pracy;
aktywne włączanie osób poszukujących pracy;
pomoc techniczną.

Regiony mogą uzyskać dostęp do FST tylko wtedy, gdy posiadają zatwierdzony Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji. O planie dla Śląska, opracowywanym przez Urząd Marszałkowski można przeczytać na stronie https://transformacja.slaskie.pl/.