Częste pytania

Co to jest fundusz sołecki?

Fundusz sołecki jest formą budżetu partycypacyjnego. Są to pieniądze wyodrębnione w budżecie gminy, o wydatkowaniu których decydują bezpośrednio mieszkańcy poszczególnych sołectw. Pieniądze zagwarantowane dla sołectwa mają służyć poprawie warunków życia mieszkańców. Warto pamiętać, że fundusz sołecki jest wyodrębniony w budżecie gminy, ale przez cały czas pozostaje jego częścią i za jego wykonanie, podobnie jak całego budżetu gminy odpowiada prezydent miasta.

Jaka jest wysokość funduszu sołeckiego?

W ustawie o funduszu sołeckim zawarto wzór, za pomocą którego oblicza się wysokość środków przypadających na dane sołectwo. Kwotę tą oblicza się według wzoru, którego głównymi składowymi jest liczba mieszkańców danego sołectwa według stanu na 30 czerwca roku poprzedzającego rok budżetowy, jak również iloraz dochodów bieżących miasta i liczby jego mieszkańców z okresu na dwa lata przed rokiem budżetowym.Z tego też powodu, co roku wysokość funduszu sołeckiego jest różna.

Czy fundusz sołecki jest obowiązkowy?

Nie. Decyzje o tym, czy w danej gminie ma zostać wyodrębniony Fundusz Sołecki podejmuje Rada Miasta/Gminy.

Na co można przeznaczyć środki z funduszu sołeckiego?

Pieniądze z funduszu sołeckiego można przeznaczyć na realizację tych zadań gminy, które będą służyły poprawie życia mieszkańców danego sołectwa, a także na usuwanie skutków klęsk żywiołowych. Jeżeli mieszkańcy danego sołectwa uznają, że warto np.:

zbudować lub wyremontować plac zabaw dla dzieci,
naprawić chodniki,
zadbać o porządek w sołectwie (np. postawić kosze na śmieci),
posadzić drzewa, krzewy,
wyremontować wiatę przystankową

to, przykładowo, na ten właśnie cel mogą przeznaczyć te pieniądze. To co dane sołectwo może faktycznie zrobić, zależy od wysokości środków finansowych, które są w jego dyspozycji. Jeżeli mieszkańcy sołectwa zdecydują, to mogą wspomóc wykonanie konkretnych zadań – w tym m.in. poprzez własną pracę (społeczną).

Jakie warunki musi spełniać wniosek?

We wniosku muszą być zaproponowane zadania, które spełniają następujące warunki są to zadania własne gminy, służące poprawie jakości życia mieszkańców i zgodne ze strategia rozwoju gminy, a ich wspólny koszt nie może przekroczyć kwoty, jaka jest wskazana dla danego sołectwa. Zadania te muszą być realizowane na terenie danego sołectwa w ciągu jednego roku.

Co ma zrobić sołectwo, aby otrzymać środki z funduszu sołeckiego?

Musi zostać zwołane zebranie wiejskie na którym zostanie uchwalony wniosek o przyznanie środków z funduszu sołeckiego. Wniosek może być uchwalony z inicjatywy Sołtysa, Rady Sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. We wniosku należy wskazać co mieszkańcy chcą zrobić (wraz z uzasadnieniem słuszności podjętych działań) oraz podać przewidywany koszt tych prac. Należy pamiętać, aby wysokość kosztów wskazanych we wniosku nie była wyższa niż ta, która została określona dla danego sołectwa. Uchwalony wniosek Sołtys przekazuje Wójtowi, w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok, w którym chce otrzymać pieniądze.

Co dzieje się z wnioskiem o przyznanie środków z funduszu sołeckiego, który został przekazany przez sołtysa?

Jeżeli Prezydent Miasta oceni, że wniosek jest prawidłowo sporządzony to przekazuje go Radzie Gminy.

Jeżeli natomiast wniosek nie jest prawidłowy to wójt (burmistrz, prezydent miasta):

odrzuca go w terminie 7 dni od dnia otrzymania, jednocześnie informuje o tym Sołtysa,
sołtys może zgodzić się z oceną wójta (i nic dalej nie robić, wtedy sołectwo nie otrzyma pieniędzy), lub
w terminie 7 dni od otrzymania tej informacji – Sołtys może podtrzymać wniosek niespełniający warunków określonych w ustawie, kierując go do rady gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

lub

w przypadku niepełnienia warunków określonych w art. 5 ust. 2 lub 3 ustawy o funduszu sołeckim – zebranie wiejskie może ponownie uchwalić wniosek. Sołtys jest jednak zobowiązany, w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji od wójta o odrzuceniu wniosku, przekazać nowy, uchwalony przez zebranie wiejskie wniosek, radzie gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
w przypadku złożenia ponownie wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek
w terminie 30 dni od jego otrzymania. Rada gminy odrzuca wniosek niespełniający warunków określonych w art. 5 ust. 2-4 ustawy lub podtrzymany po terminie. Jeżeli rada gminy wyda pozytywną opinię - wójt musi uwzględnić rozstrzygnięcie rady gminy w tym zakresie. Dlatego jest zobowiązany wpisać środki finansowe na realizację zadań wskazanych we wniosku – w odpowiednich pozycjach projektu budżetu gminy.

Kiedy Prezydent Miasta może odrzucić wniosek (stwierdzić, że jest nieprawidłowy)?

Prezydent może odrzucić wniosek wtedy, gdy nie spełnia on określonych warunków (zawiera błędy), o których jest mowa w ustawie o funduszu sołeckim (art. 5 ust. 2-4). Te błędy to np.:

wniosek nie jest uchwalony przez zebranie wiejskie,
we wniosku nie wskazano na co mają zostać przeznaczone pieniądze,
wniosek nie zawiera uzasadnienia,
nie podano przewidywanych kosztów lub koszty przewyższają te, które zostały określone dla danego sołectwa,
wniosek został przekazany do wójta po dniu 30 września roku poprzedzającego rok, w którym chcemy otrzymać pieniądze.

Czy Rada Miasta musi uwzględnić wniosek sołectwa?

Rada miasta nie musi przyjąć wszystkich wniosków sołectw. Rada uchwalając budżet miasta może odrzucić wniosek sołectwa, w przypadku gdy uzna, że zadania które sołectwo chce realizować nie spełniają warunków, które zostały określone w ustawie o funduszu sołeckim (np. wniosek dotyczy remontu prywatnego ogrodzenia działki sołtysa czy też wymiany okien w jego budynku, planowany jest np. remont parkingu – a grunt jest np. własnością parafii). Pieniądze z funduszu sołeckiego mają służyć realizacji zadań miasta, które będą służyły poprawie życia mieszkańców danego sołectwa. Przeznaczenie funduszu na inny cel niż ten, który został określony w ustawie spowoduje odrzucenie wniosku przez Radę Miasta.

Czy sołectwo może zmienić przedsięwzięcia lub ich zakres które będą realizowane ze środków funduszu sołeckiego (tzn. zmienić „pierwotny” wniosek sołectwa)?

Tak. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim zmiana może zostać dokonana w trakcie danego roku budżetowego, jednak nie szybciej niż po uchwaleniu budżetu gminy na dany rok i nie później niż do dnia 31 października danego roku budżetowego. Należy jednak pamiętać o zasadach uchwalania takiego wniosku (należy stosować przepisy art. 5 ust. 2,3 i 5 – 11 ustawy).

W jakim czasie sołectwo musi wydać przyznane pieniądze?

W ciągu danego roku budżetowego. Pieniądze przyznawane są na dany rok i wtedy należy je wydać. Pieniędzy tych nie można wydać w następnym roku. Sołtys sam nie wydaje pieniędzy, to pracownicy urzędu miasta realizują zadania w ramach środków z funduszu sołeckiego.

Jakie korzyści finansowe będzie miała gmina z utworzenia funduszu sołeckiego?

Korzyścią dla gminy są dodatkowe pieniądze z budżetu państwa, które w przypadku nie utworzenia funduszu nie przysługują. Dodatkowe środki wynoszą odpowiednio: 20, 30 lub 40 % wykonanych wydatków. Najwyższe dofinansowanie otrzymują gminy o najniższych dochodach, zaś najmniejsze - gminy najbogatsze.

Jakie terminy obowiązują w funduszu sołeckim?

Najważniejsze terminy, o których należy pamiętać podczas procedury funduszu sołeckiego to:

31 lipiec – poinformowanie przez prezydenta miasta, sołtysów o wysokości kwoty

Sierpień-wrzesień – zwoływanie zebrań wiejskich celem przegłosowania wniosku

30 wrzesień – ostateczny termin dostarczenia wniosków z sołectw z niezbędną dokumentacją

Do 2 października – powołanie komisji weryfikującej wnioski

Do 6 października – akceptacja lub odrzucenie wniosku

Do 7 października – poinformowanie sołtysów o ewentualnym odrzuceniu wniosków przez Prezydenta Miasta. Po otrzymaniu takiej informacji istnieje możliwość odwołania przez Sołtysa i przedłożenie nowego wniosku Radzie Miasta.

Istnieje również opcja zmiany przedsięwzięć wskazanych we wniosku przez sołectwo, jednak nie można jej dokonać wcześniej niż przed uchwaleniem budżetu miasta na rok w którym realizowany miał być fundusz sołecki i nie później niż do 31 października tego roku.