Odtworzenie połączenia kolejowego Jastrzębia-Zdroju odbywa się w ramach dwóch niezależnie realizowanych projektów. Pierwszy z nich to budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego, drugi to program "Kolej+". W obydwu przypadkach miasto Jastrzębie-Zdrój nie jest głównym podmiotem odpowiedzialnym za realizację projektu.
1. W ramach projektu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego.
22 marca 2023 r. w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach odbyła się konferencja prasowa z udziałem wojewody oraz przedstawicieli spółki Centralny Port Komunikacyjny w sprawie planowanej linii kolejowej nr 170.
Z czterech wariantów o numerach: 71, 72, 73 i 74, wybrano realizację kolei dużych prędkości w wariancie numer 72.
Zobacz wybrany wariant przebiegu linii kolejowej na odcinku Katowice - granica Państwa - Ostrawa
Wybrany wariant przewiduje budowę nowych stacji kolejowych m.in. w Żorach Północnych i Mszanie, możliwość powstania terminala intermodalnego w Wodzisławiu Śląskim, dodatkowy odcinek łączący Wodzisław Śląski i centrum Jastrzębia-Zdroju oraz nowe odcinki umożliwiające szybkie połączenia m.in. Rybnika i Żor z Katowicami i resztą kraju.
Inwestycje CPK w województwie śląskim umożliwią znaczne skrócenie czasów przejazdu. Z Katowic do Jastrzębia-Zdroju pasażerowie dojadą w 50 min pociągiem regionalnym lub w 35 min przyspieszonym (dziś w ogóle brak jest takiego połączenia). Do Katowic z Rybnika podróż pociągiem potrwa 25 min (obecnie ponad dwa razy dłużej), a z Wodzisławia Śląskiego ok. 40 min (dziś ponad 1 godzinę).
Z Żor Północnych do Katowic dojazd koleją zajmie ok. 20 minut, a z Wodzisławia Śląskiego do Jastrzębia-Zdroju około kwadransa (obecnie takich połączeń nie ma w ogóle). Z Jastrzębia-Zdroju i Rybnika dojedziemy do Warszawy w 2 godziny.
Aktualne informacje oraz materiały dostępne są na stronie internetowej CPK.
2. W ramach programu Kolej+
Po latach starań, 9 lisopada 2022 r. w Urzędzie Marszałkowskim w Katowicach została zawarta umowa pomiędzy z PKP PLK. W imieniu samorządów – Jastrzębia-Zdroju, Pawłowic, Żor i Czerwionki-Leszczyn, umowę podpisał Lider strony samorządowej – województwo śląskie.
Wartość projektu to pół miliarda złotych. Jastrzębie-Zdrój współfinansuje przedsięwzięcie w wysokości 25% udziału
w tak zwanym wkładzie własnym. 85% wartości projektu pochodzi z Programu Kolej Plus. Całość zadania będzie realizowana przez PKP PLK.
Historia naszych działań związanych z odtworzeniem połączenia kolejowego Jastrzębia-Zdroju z Katowicami sięga 2017 roku. Sporządziliśmy wówczas diagnozę - „Analizę Odtworzenia Linii Kolejowej w Jastrzębiu-Zdroju w Kontekście Regionalnych i Transgranicznych Połączeń Kolejowych”. Na jej podstawie podpisaliśmy w czerwcu 2018 roku list intencyjny, dający formalną podstawę wszystkich działań w tym zakresie. W liście Jastrzębie-Zdrój, pozostałe samorządy oraz ówczesny Marszałek Województwa Śląskiego, Wojciech Saługa, wyrazili wolę współdziałania na rzecz odtworzenia linii kolejowej i postanowili realizować niezbędne zadania na zasadach współpracy i partnerstwa.
W lutym 2019 roku zadeklarowaliśmy Urzędowi Marszałkowskiemu współudział w finansowaniu studium wykonalności dla odtworzenia połącznia kolejowego w kwocie 480 000 zł. Dzięki wielu zabiegom na różnych szczeblach, odtworzenie połączenia pomiędzy miastem a aglomeracją Śląską udało się umieścić w programie Kolej Plus. Do koordynacji działań i prac samorządów w zakresie inwestycji infrastruktury kolejowej, zgodnie z sugestiami PKP PLK i Urzędu Marszałkowskiego, zostało wyznaczone Jastrzębie-Zdrój.
W czerwcu 2021 r. zawarliśmy z Marszałkiem Województwa umowę w sprawie udzielenia pomocy finansowej na opracowywanie studium planistyczno-prognostycznego połączenia kolejowego. W studium wskazano dwa warianty połączenia do Katowic. Rekomendację uzyskał wariant, w którym podróż z Jastrzębia-Zdroju do Katowic zajęłaby 74 minuty. Jesienią podpisaliśmy umowę partnerską z Marszałkiem Województwa oraz miastem Żory, gminą Pawłowice, miastem i gminą Czerwionka Leszczyny odnośnie współfinansowania wkładu własnego realizacji inwestycji.
W listopadzie 2021 roku Marszałek Województwa Śląskiego jako lider przedsięwzięcia złożył projekt, a o tym, że się zakwalifikowaliśmy dowiedzieliśmy się w kwietniu 2022 roku. Wówczas zabezpieczyliśmy blisko 18 milionów w budżecie Jastrzębia-Zdroju i jako partner czekaliśmy na umowę pomiędzy liderem a PKP PLK.
Zadania związane z realizacją inwestycji, zgodnie z założeniami programu rozpoczną się w przyszłym roku. Pierwszym z nich będzie wyłonienie przez PKP PLK wykonawcy właściwego i dokładnego studium technicznego wykonalności inwestycji. Dopiero na jego podstawie zostanie wskazana dokładna trasa przebiegu połączenia. PKP PLK zakłada, że ten etap potrwa 2 lata.
Założenia odtworzenia połączenia wpisane do projektu na potrzeby aplikacji:
- 85% kosztów inwestycji sfinansowane z Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – „Kolej+” do 2029 roku. Pozostałą kwotę, czyli ponad 71 mln uzupełnią środki budżetów samorządowych włączonych w projekt. Województwo Śląskie jako Lider pokryje 40% kwoty, Jastrzębie-Zdrój – 25%, Żory – 17,5%, Pawłowice – 10%, a Czerwionka-Leszczyny 7,5%.
- wykorzystanie istniejącej infrastruktury po historycznym śladzie linii kolejowej nr 159, jeżeli jej stan techniczny oraz szkody związane z działalnością wydobywczą na to pozwolą,
- ok. 35 km, w tym ok. 20,6 km nowych, linii kolejowych,
- budowa fragmentu nowej linii oraz odbudowę części linii 159 na terenie Jastrzębia-Zdroju,
- rewitalizacja istniejącego fragmentu linii kolejowej 159 pomiędzy Jastrzębiem -Zdrój i Żorami,
- odbudowa fragmentu linii 159 pomiędzy Żorami i Orzeszem,
- budowa 10 nowych punktów obsługi podróżnych,
- prognozowany czas przejazdu na odcinku Jastrzębie-Zdrój - Katowice: 74 minuty,
- oferta przewozowa na trasie Jastrzębie-Zdrój - Żory - Katowice: 12 par pociągów na dobę.