Stowarzyszenie można rozwiązać na dwa sposoby:
• na podstawie uchwały nadzwyczajnego walnego zebrania członków stowarzyszenia,
• przez sąd.
Rozwiązanie stowarzyszenia na podstawie uchwały nadzwyczajnego walnego zebrania członków stowarzyszenia
Decyzję o rozwiązaniu stowarzyszenia podejmuje nadzwyczajne walne zebranie członków stowarzyszenia, które zostaje zwołane na zasadach zapisanych w statucie stowarzyszenia.
Przykładowy porządek nadzwyczajnego walnego zebrania członków stowarzyszenia:
1. Otwarcie nadzwyczajnego walnego zebrania.
2. Wybór przewodniczącego zebrania i protokolanta.
3. Przyjęcie porządku obrad.
4. Stwierdzenie prawomocności obrad.
5. Podjęcie stosownych uchwał.
6. Wolne wnioski.
7. Zamknięcie obrad.
1. Lista obecności.
2. Protokół z nadzwyczajnego walnego zebrania członków.
3. Uchwała o rozwiązaniu stowarzyszenia i postawienia go w stan likwidacji i wyznaczeniu likwidatora lub likwidatorów stowarzyszenia.
Uchwała o rozwiązaniu stowarzyszenia powinna zawierać przede wszystkim datę rozwiązania stowarzyszenia, która jest jednocześnie datą rozpoczęcia likwidacji. Walne zebranie członków może w przyjętej uchwale wyznaczyć likwidatora organizacji. W razie braku wskazania likwidatora w uchwale i w statucie stowarzyszenia, jego likwidatorami stają się członkowie zarządu. W momencie powołania likwidatora/ likwidatorów, zarząd przestaje pełnić rolę reprezentującą stowarzyszenie. W ich imieniu działa likwidator/likwidatorzy.
4. Uchwała o przeznaczeniu majątku stowarzyszenia (uchwała podejmowana jest w przypadku kiedy taki majątek istnieje i nadaje się do dalszego użytkowania).
Jeżeli w statucie nie został wskazany cel, na który zostanie przekazany majątek zlikwidowanego stowarzyszenia, walne zebranie członków powinno podjąć stosowną uchwałę. Brak zapisów statutowych oraz uchwały walnego zebrania członków w tej kwestii powoduje, że o przeznaczeniu majątku np. orzeka sąd.
Wszystkie dokumenty tj. protokół oraz uchwały podpisuje przewodniczący spotkania i protokolant.
1. Podstawowym obowiązkiem likwidatora jest przeprowadzenie likwidacji w możliwie najkrótszym czasie, w sposób zabezpieczający majątek likwidowanego stowarzyszenia/fundacji przed nieuzasadnionym uszczupleniem. Likwidacja stowarzyszenia powinna zostać ukończona zgodnie z terminem wskazanym w uchwale o rozwiązaniu. Pierwszą czynnością likwidatora/likwidatorów jest zawiadomienie właściwego organu rejestrowego dla danego stowarzyszenia o wszczęciu likwidacji i wyznaczeniu likwidatora/likwidatorów oraz podanie ich danych personalnych i sposobu reprezentacji likwidowanego stowarzyszenia wraz z przekazaniem powyższych dokumentów z nadzwyczajnego walnego zebrania.
Właściwym organem do zawiadomienia jest:
• Sąd Rejonowy X Wydziału Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
ul. Powstańców Warszawy 23
44-101 Gliwice
lub
• Prezydenta Miasta Jastrzębie-Zdrój
Al. Piłsudskiego 60
44-335 Jastrzębie-Zdrój
(w przypadku klubów sportowych nieprowadzących działalności gospodarczej działających w formie stowarzyszenia lub stowarzyszeń zwykłych).
2. Podać do publicznej wiadomości informację o wszczęciu postępowania likwidacyjnego. Likwidator może wywiesić stosowne zawiadomienie w urzędzie miasta, budynku sądu, lokalu stowarzyszenia/fundacji, zamieścić ogłoszenie w gazecie lokalnej lub o zasięgu ogólnokrajowym.
3. Przystąpić do sporządzenia sprawozdania finansowego, które sporządza się na dzień bilansowy, którym jest dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości. Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe Sprawozdanie sporządza się na podstawie zapisów Ustawy z dnia 29 września 1994 r.
o rachunkowości.
4. Sporządzić plan likwidacji i plan zaspokojenia zobowiązań.
5. Sporządzić listę wierzycieli i dłużników organizacji, w przypadku kiedy tacy są. Po jej sporządzeniu powinien przystąpić do egzekwowania długów i zaspokojenia wierzycieli.
W ramach likwidacji likwidator może dokonywać wszelkich czynności prawnych niezbędnych do przeprowadzenia likwidacji (np. składać oświadczenia woli o rozwiązaniu umów zawartych z organizacją, zawierać nowe umowy niezbędne do przeprowadzenia likwidacji – z kancelarią prawniczą, z biegłym rewidentem).
6. Zawiadomić bank o postawieniu Stowarzyszenia w stan likwidacji i wypowiedzieć umowę o prowadzeniu rachunku bankowego.
7. Dokonać spisu inwentarza rzeczowego. Jeśli stowarzyszenie posiada majątek przeznacza się go na cele, określone w statucie lub na cele wskazane w stosownej uchwale. W przypadku braku postanowień w tym zakresie, sąd decyduje o przeznaczeniu majątku organizacji.
8. Zarchiwizować dokumentację stowarzyszenie i podjąć uchwałę o miejscu jej przechowywania.
9. Sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji.
10. Sporządzić sprawozdanie likwidatora (określić jakie czynności podjął likwidator w celu wyrejestrowania stowarzyszenia).
11. Zwołać drugie nadzwyczajne walne zebranie członków stowarzyszenia w celu przedstawienia sprawozdania likwidatora z procesu likwidacji i sprawozdania finansowego
na dzień zakończenia likwidacji. Na spotkaniu podejmuje się uchwałę o zakończeniu likwidacji, przyjęciu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji i wykreśleniu stowarzyszenia z właściwej ewidencji/rejestru. Do właściwego organu tj. sądu lub prezydenta miasta przekazuje się stosowne dokumenty tj.:
UWAGA!
W przypadków klubów sportowych nieprowadzących działalności gospodarczej działających w formie stowarzyszenia do dokumentów wskazanych powyżej należy dołączyć potwierdzenie dokonania opłaty skarbowej za wydanie decyzji o wykreśleniu z ewidencji.
Opłatę skarbową należy dokonać na rachunek bankowy Urzędu Miasta Jastrzębie-Zdrój nr:
96 8470 0001 2001 0017 6125 0002
Wszystkie formularze podpisuje wybrany likwidator/likwidatorzy i do tego załącza:
Stowarzyszenia bez działalności gospodarczej nie płacą za wniosek o otwarcie likwidacji. Stowarzyszenia z działalnością gospodarczą (zarejestrowane również w rejestrze przedsiębiorców) płacą zgodnie z cennikiem KRS. Jeśli wniosek jest przesyłany pocztą
do wniosku dołączamy także potwierdzenie przelewu dokonania opłaty sądowej albo wniosek o zwolnienie z tej opłaty należy złożyć do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o wykreślenie (Formularz KRS-X2).
Rozwiązanie stowarzyszenia przez sąd
Ustawa Prawo o stowarzyszeniach przewiduje możliwość rozwiązania stowarzyszenia przez sąd na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora w przypadku, gdy:
W przypadku fundacji podstawą rozpoczęcia likwidacji może być:
W razie rozwiązania stowarzyszenia przez sąd, zarządza on jego likwidację, wyznaczając likwidatora.
Likwidacji stowarzyszenia poświęcony jest rozdział 5 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. W art. 36-39 zawarto regulacje związane z zasadami przeprowadzania likwidacji oraz określono obowiązki likwidatora.
O likwidacji fundacji mówi art. 15 Ustawy o fundacjach.
Formularze niezbędne do wykreślenia stowarzyszenia z Krajowego Rejestru Sądowego dostępne są na stronie internetowej Portalu Organizacji Pozarządowych.